Stanowisko

Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie

z dnia 5.06.2024 r. w sprawie rozwiązań wprowadzanych

w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw

Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie wyraża jednoznacznie negatywne stanowisko wobec rozwiązań prawnych przyjętych w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizowane przepisy wprowadzają możliwość uznawania przez Ministra Zdrowia w drodze decyzji lekarzom albo lekarzom dentystom wykonującym zawód na podstawie tzw. warunkowego prawa wykonywania zawodu dwuletniego okresu wykonywania zawodu za równoważny z odbyciem stażu podyplomowego.

Program stażu obejmuje doskonalenie umiejętności praktycznych i pogłębienie wiedzy teoretycznej w przypadku lekarza w dziedzinach: chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej, pediatrii, medycyny rodzinnej, intensywnej terapii oraz medycyny ratunkowej, a w przypadku lekarza dentysty w dziedzinach chirurgii stomatologicznej, stomatologii dziecięcej, ortodoncji, periodontologii i chorób błony śluzowej, protetyki oraz stomatologii zachowawczej z endodoncją – stanowiących część stałą stażu. Niemniej istotnym celem stażu podyplomowego jest pogłębienie wiedzy z zakresu transfuzjologii klinicznej, bezpieczeństwa pacjenta, w tym profilaktyki zakażeń w szczególności HIV, diagnostyki i leczenia AIDS, diagnostyki i leczenia HCV, profilaktyki onkologicznej, leczenia bólu, komunikacji z pacjentem i zespołem terapeutycznym oraz przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, zdrowia publicznego, w tym profilaktyki szczepień ochronnych, orzecznictwa lekarskiego, prawa medycznego, w tym bioetyki. Mając na uwadze powyższe, całkowicie nieuzasadnione jest przyjęcie, że dwuletnia praca w jednym miejscu (zwykle w ambulatorium lub w oddziale szpitalnym) będzie gwarantem nabycia wiedzy czy chociażby podstawowych umiejętności objętych programem stażu.

Przepisy wprowadzone po agresji Rosji na Ukrainę pozwalające na uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty na terenie Rzeczypospolitej Polskiej na okres pięciu lat bez konieczności zdawania egzaminu językowego czy nostryfikacji dyplomu miały obowiązywać do 24 czerwca 2024 r. Tymczasem wskutek wprowadzonych zmian wygasną dopiero 24 października 2024 r. Utrzymywana sytuacja prawna powoduje szereg nieprawidłowości wielokrotnie sygnalizowanych przez samorząd zawodowy lekarzy, w tym w szczególności: nieuprawnione używanie tytułu lekarza specjalisty przez osoby z warunkowym prawem wykonywania zawodu, rejestrowanie działalności gospodarczej o nazwie sugerującej prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, podejmowanie dodatkowego zatrudnienia poza miejscem objętym zgodą MZ, zatrudnianie w placówkach ochrony zdrowia lekarzy, którym OIL odmówiła przyznania warunkowego prawa wykonywania zawodu.

Za nieskuteczny i niedostateczny należy uznać wymóg znajomości języka polskiego na poziomie B1 stawiany osobie ubiegającej się o warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza oraz prawo wykonywania zawodu lekarza na określony zakres czynności. W pierwszej kolejności uwagę Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie zwraca fakt, że wymóg ten pojawia się dopiero na etapie procedowania wniosku o przyznanie warunkowego prawa wykonywania zawodu przed właściwą okręgową izbą lekarską, a nie Ministrem Zdrowia.

Poziom znajomości języka B1 (dotyczący prostej, podstawowej komunikacji) jest dla lekarza poziomem zbyt niskim i odbiega od standardów innych krajów europejskich (np. Niemcy, Szwajcaria), oczekujących od lekarzy znajomości rodzimego języka na poziomie B2 (umiejętność prowadzenia specjalistycznej dyskusji i płynnego porozumiewania się z rodzimym rozmówcą).

Podkreślić należy, że Okręgowa Izba Lekarska w Krakowie w żadnym wypadku nie kwestionuje możliwości wykonywania zawodu lekarza na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby posiadające uprawnienia uzyskane poza Unią Europejską. Celem zapewnienia należytego standardu wykonywania zawodu oraz uniknięcia wyżej opisanych problemów taka możliwość powinna być oparta o procedurę nostryfikacji dyplomu oraz weryfikację znajomości języka polskiego.

W ocenie Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie dalsze utrzymywanie przepisów umożliwiających wydawanie przez Ministra Zdrowia decyzji zezwalających na wykonywanie zawodu lekarza w tzw. trybach uproszczonych może stanowić realne zagrożenie bezpieczeństwa pacjentów.